Osmanlı Tarihi Kronolojisi 1800-1899 yılları arası

[SeLf_Yasemin]

* 1800 - Takvimlerin Jacques Cassini Zicin'e göre hazırlanmaya başlaması
* 1800 - Rus ve Osmanlı kuvvetlerinin Yedi Ada Cumhuriyeti'ni kurmaları (Mart)
* 1801 - Kara Mühendishanesi hocalığına Hüseyin Rıfkı Tamani'nin getirilmesi
* 1801 - Mısır'ın tahliyesine dair mütareke (Ağustos)
* 1802 - Fransız ve İngiliz gemilerinin kendi bayrakları altında Karadeniz'e çıkmalarına müsaade edilmesi

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşında Rus Gemileri

* 1802 - Paris Antlaşması. Fransa ile barış (25 Haziran)
* 1804 - Sırp isyanlarının başlaması (Şubat)
* 1805 - Avrupa tarzında ilk hastane'nin Kasımpaşa'daki Tersane-i Amire'de açılması
* 1805 - Osmanlı Devleti'nin Napolyon'un "İmparator" unvanını tanıması
* 1805 - Mehmed Ali Paşa'nın Mısır'a vali olarak tayini (Temmuz)
* 1806 - Nizam-ı Cedid'in başarısızlığı ve gerilemesi. İkinci Edirne Vak'ası
* 1806 - Osmanlı-Rus Savaşı

IV.Mustafa

* 1806 - III. Selim'in Mühendishan-i Berri-i Hümayun kanunnamesi
* 1806 - Tersane Tıbbiyesi'nin kurulması (Ocak)
* 1806 - Memleketeyn'in Rusya tarafından işgal edilmesi (Ekim)
* 1807 - Vehhabi isyanının had safhaya varması. Haccın engellenmesi
* 1807 - İngiltere'nin Rusya'nın yanında Osmanlı savaşına iştiraki ve İngiliz filosunun İstanbul önlerine gelmesi (20 Şubat)
* 1807 - İngiliz filosunun İskenderiye'ye saldırması ve Mehmed Ali Paşa tarafından mağlup edilmesi (Mart - Eylül)
* 1807 - Nizam-ı Cedid'e karşı ayaklanma (25 Mayıs)
* 1807 - III. Selim'in tahttan indirilmesi ve Nizam-ı Cedid'in ilgası (29 Mayıs)
* 1808 - Mustafa Rakım'ın celi sülüs ve tuğra'ya yeni üslubunu getirişi (29 Mayıs)
* 1808 - Alemdar Mustafa Paşa'nın müdahalesi, IV. Mustafa'nın tahttan indirilmesi, III. Selim'in katli, II. Mahmud'un tahta çıkması (28 Temmuz)

Alemdar Mustafa Paşa

* 1808 - Sened-i İttifak : Devletin ayanlarla uzlaşması (29 Eylül)
* 1808 - Yeniçeri Ayaklanması : Alemdarın Sonu (15-16 Kasım)
* 1809 - İngiltere ile süren savaşın sonu : Kal'a-i Sultaniyye Antlaşması (5 Ocak)
* 1810 - II. Mahmud devrinde beşlik "cihadiyye"lerin basılması
* 1810 - İzmir Jimnasium'unun kurulması; Yesarizade Mustafa İzzet'in ta'lik'e son şeklini verişi
* 1812 - Vehhabi ayaklanmasının Mehmed Ali Paşa tarafından bastırılması
* 1812 - Fransız postalarının ilk kuruluşu

II. Mahmut

* 1812 - 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nın sonu : Bükreş Antlaşması, Sırbistan'a özerklik verilmesi (28 Mayıs)
* 1816 - Miloş Obronoviç'in "başknez" olarak tanınması ve Sırbistan'ın özerliğinin temini
* 1817 - Hüseyin Rıfkı Tamani'nin ölümü
* 1821 - Eflak ve Mora'da Rum isyanlarının başlaması (Şubat - Mart)
* 1823 - Avrupa ile ticaretin Türk gemileriyle yapılmasına teşebbüs edilmesi
* 1824 - Rum ayaklanmasını bastırmak üzere Mısır kuvvetlerinin çağrılması
* 1824 - Fatih Külliyesindeki Darü'ş-Şifa'nın yıkılması; Sultan II. Mahmud'un Talim-i sıbyan adı ile ferman yayınlaması; St. Pierre mektebinin kurulması
* 1826 - İhtisab müessesesinin düzenlenmesi
* 1826 - Şinasi'nin doğumu; Mustafa Rakım'ın İstanbul'da vefatı; Ermeni ustalara Nakkaşlık hakkının verilmesi
* 1826 - Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması, Asakir-i Mansure-i Muhammediyye'nin kurulması (14 Haziran)

Navarin Deniz Savaşı

* 1826 - Rusya ile Akkerman Antlaşması'nın akdi (7 Ekim)
* 1827 - Osmanlılar'ın İngiliz yapısı ilk buharlı gemiye sahip olmaları
* 1827 - Tıphane-i Amire'nin kurulması; İlk "Marş-ı Sultani" bestesi (G. Donizetti, II. Mahmud'a)

Kavalalı Mehmet Ali Paşa

* 1827 - Mukataa Hazinesi'nin Hazine-i Amire'den ayrılması
* 1827 - İngiltere ile Rusya arasında Yunanistan'ın bağımsızlığına dair Petersburg Protokolü (4 Nisan)
* 1827 - Mısır kuvvetlerinin (Kavalalı Mehmet Ali Paşa) Yunan İsyanını bastırmaları, Atina'nın teslimi (Temmuz)
* 1827 - Navarin Deniz Savaşı : Osmanlı-Mısır donanmasının yakılması (20 Kasım)
* 1828 - Rusya'nın savaş ilan etmesi (26 Nisan) (1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı)
* 1829 - Ziya Paşa'nın doğumu; Mahmud Celaleddin'in İstanbul'da vefatı; Şevki Efendi'nin İstanbul'da doğuşu
* 1829 - Deli Teşkilatının kaldırılması
* 1829 - Edirne Antlaşması : Yunanistan'ın bağımsızlığı (14 Eylül)
* 1830 - Mühendishane-i Bahri'nin Heybeliada'daki kışlaya taşınması; İshak Efendi'nin Mühendishane başhocalığına getirilmesi; Avrupa'ya talebe gönderilmeye başlanması

1830'da Osmanlı Devleti

* 1830 - Tiftik keçisinin Güney Afrika'da yetiştirilmeye başlanması
* 1830 - Katolik Ermeni cemaatinin ve kilisesinin resmen tanınması
* 1830-1831 - Nüfus sayımları
* 1830 - Fransızlar'ın Cezayir'e saldırmaları ve ele geçirmeleri (5 Temmuz)
* 1831 - İlk saray konservatuarı (Mızıka-i Hümayun ve Saray Harem Orkestrası)
* 1831 - Tımarların kaldırılması (müessese sembolik olarak daha uzun süre devam etti)
* 1831-1834 - İshak Efendi'nin dört ciltilik Mecmua-i Ulum-ı Riyaziye adlı eserinin basılması
* 1831 - İlk gazete Takvim-i Vekayi'nin neşri (1 Kasım)
* 1832 - Tıphane-i Amire'nin Şehzadebaşı'ndan Cerrahhane'nin bulunduğu binaya nakledilmesi
* 1832 - Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa'nın isyanı
* 1832 - İstanbul-İzmit "posta yolu" nun yapımı
* 1832 - İngiliz postalarının kuruluşu
* 1832 - Topkapı Sarayı'na bitişik Gülhane bahçesinde mevcut binalarda Cerrahhane-i Amire'nin açılması (29 Ocak)

Galatasaray Lisesi (Mekteb-i Sultani)

* 1832 Mısır kuvvetlerinin Konya'da Osmanlı ordusunu yenmeleri (12 Aralık)
* 1833 - Feshanenin kuruluşu
* 1833 - Mısır kuvvetlerinin Kütahya'ya kadar ilerlemeleri (2 Şubat)
* 1833 - Rus kuvvetlerinin yardım amacı ile Beykoz'a asker çıkartmaları ve Rus filosunun İstanbul'a gelmesi (5 Nisan)
* 1833 - Mehmed Ali'nin uzlaşmaya zorlanması : Kütahya Antlaşması (Mayıs)
* 1833 - Mehmed Ali Paşaya karşı Osmanlı-Rus ittifakı : Hünkar İskelesi Antlaşması, Boğazlar'ın diğer devletlere kapatılması (8 Temmuz)
* 1833 - Münchengraetz Antlaşması (18 Eylül)
* 1834 - Maçka Kışlası'nda, Mekteb-i Harbiye'nin kurulması
* 1834 - Mukataat Hazinesi'nin isminin "Mansure Hazinesi" olarak değiştirilmesi
* 1835 - Hazine-i Amire ile darphanenin birleştirilmesi
* 1835-1845 İlk halk konserleri (Tanburi Aleksan Efendi (1815-1864) İstanbul Süleymanpaşa Hanı'ndaki kahvede)

Kavalalı İbrahim Paşa

* 1836 - Umur-ı Hariciye Nezareti'nin kurulması (11 Mart)
* 1837 - Osmanlı yapımı "Eser-i Hayr" adlı buharlı geminin denize indirilmesi (26 Kasım)
* 1838 - Mekteb-i Adli'nin açılması; Üsküdar'da Cemaran adlı Ermeni yatılı yüksek okulunun kurulması; Müderrishane-i Bahri'nin Tersane'deki yeni binasına nakledilmesi; Sultan II. Mahmud'un ilk öğretim alanında yeni bir teşebbüse girişmesi; Sami Efendi'nin İstanbul'da doğuşu
* 1838 - Maliye Nezareti'nin kurulması ve Hazine-i Amire'nin darphaneden ayrılıp Mansure Hazinesi'yle birleştirilmesi
* 1838 - Defterdarlığın Maliye Nazırlığı'na çevrilmesi
* 1838 - Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliyye'nin kurulması (24 Mart)
* 1838 - İngiliz tüccarına geniş imkânlar tanıyan Baltalimanı Antlaşması'nın imzalanması (16 Ağustos)

Abdülmecit

* 1839 - Kaime-i mutebere-i nakdiyye'nin çıkarılması
* 1839 - Ali Süavi'nin doğumu; Mekatib-i Rüşdiye Nezareti'nin kurulması; Mekteb-i Tıbbiye'nin Galatasaray'daki yeni binasına taşınması ve mektebin adının Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane olarak değiştirilmesi; Mekteb-i Ulum-ı Edebiye'nin açılması; Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nin kurulması
* 1839-1844 - Dr. Bernard'ın Mekteb-i Tıbbiye nazırlığı dönemi
* 1839-1845 - Mekteb-i Fenn-i Nücum'un faaliyet dönemi
* 1839 - Kavalalı Mehmed Ali Paşa ile savaşın tekrar başlaması, Nizip Savaşı (24 Haziran)
* 1839 - II. Mahmud'un vefatı üzerine Abdülmecid'in tahta çıkması, Osmanlı donanmasının Mehmed Ali'ye teslimi (1 Temmuz)
* 1839 - Tanzimat Fermanı'nın ilanı (3 Kasım)
* 1840 - Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun Fransa'dan mülhem bir biçimde düzenlenmesi ve kabulü (3 Mayıs) (14 Temmuz 1851'de bu kanun, Kanun-u Cedid olarak tadilatla yeniden yürülüğe girer)

Mustafa Reşit Paşa

* 1840 - Gayri müslim tebaadan Avrupa'ya talebe gönderilmeye başlanması
* 1840 - Tanzimat'ın tatbik edildiği yerlerde temettü vergisi konulma kararı
* 1840 - Bütün hazinelerin Maliye Hazinesi'ne katılması
* 1840 - Posta Nezareti'nin kurulması

Sultan Abdülmecit Cuma selamlığına giderken (1840)

* 1840 - Namık Kemal'in doğumu (21 Aralık)
* 1841 - Lübnan olayları
* 1841-1906 - Ahmed Ali Paşa'nın doğumu. (ressam)
* 1841 - İngiltere'nin yardımıyla Mısır meslesinin halli, Mısır'ın veraset usulü ile Mehmed Ali Paşa'ya bırakılması (24 Mayıs)

Namık Kemal

* 1841 - Londra Boğazlar Antlaşması (13 Temmuz)
* 1842 - Askeri Baytar Mektebi'nin açılması
* 1843 - Hereke Fabrikası'nın kurulması
* 1843 - Zeytinburnu Demir Fabrikası inşaatına başlanması
* 1844 - Tashih-i sikke (1 Şubat)
* 1844 - Feshane'de buhar makinelerinin kullanılmaya başlanması
* 1845 - İzmir'de su kuvvetiyle çalışan kâğıt fabrikasının kurulması

Beylerbeyi Sarayı

* 1845 - Bahriye Mektebi'nin Heybeliada'daki binasına taşınması; Kadı yetiştirmek için Süleymaniye'de Muallimhane-i Nüvvab medresesinin kurulması; Rüşdiyelerin Darü'l-fünun'a öğrenci yetiştiren orta dereceli mektepler olarak kabul edilmesi
* 1845 - Sultan Abdülmecid'in Meclis-i Vala'yı ziyareti (Ocak)
* 1845 - Meclis-i Muvakkat'ın (Geçici Maarif Meclisi) çalışmalarına başlaması (13 Mart)
* 1845 - Polis (zabıta) teşkilatının kuruluşu (10 Nisan)
* 1846 - Meclis-i Maarif-i Umumiye kurulması; Mekatib-i Umumiye Nezareti'nin kurulması; Başhoca Seyyid Ali Paşa'nın ölümü
* 1846 - Rus Ticaret Muahedesi

Abdülhak Hamit Tarhan

* 1846 - Zabtiye müşiriyetinin kurulması (16 Şubat)
* 1846 - Darü'l-Fünun kurmada ilk teşebbüs
* 1847 - Timarlı Sipahi Teşkilatı'nın ilgası
* 1847 - Telgrafın Beylerbeyi Sarayı'nda denenmesi
* 1847 - Dersaadet Bankası'nın kuruluşu
* 1847 - İstanbul'da ilk piyano resitali (Liszt Abdülmecid'e Donizetti'nin Mecidiye Marşı'nı çalıyor); Yeşilköy'de bulunan Ayamama Çiftliğinin ziraat talimhanesi şekline getirilerek ilk pamuk ziaati uygulama eğitiminin burada verilmeye başlanması
* 1847 - Recaizade Ekrem'in doğumu (1 Mart)

Kırım Savaşı

* 1848 - Avrupa'da liberal ihtilaller : Polonya ve Macaristan'da milliyetçi ayaklanmalar
* 1848 - Protestan Ermeni cemaatinin ve kilisesinin resmen tanınması
* 1848 - İstanbul'da ilk Sanayi Mektebi'nin kurulmasına teşebbüs edilmesi
* 1848 - İstanbul'da Darü'l-Muallimin açılması (16 Mart)
* 1848 - Osmanlı yapımı ilk demir vapurun denize indirilmesi (18 Kasım)
* 1849 - Veteriner öğretim faaliyetlerine başlanması; Yesarizade Mustafa İzzet'in İstanbul'da vefatı

Dolmabahçe Sarayı

* 1850 - 1847'den geçerli sayılmak üzere gümrük resimlerine esas teşkil eden mal fiyatlarında

ithalatta %20, ihracatta %16 indirim yapıldıktan sonra gümrük resimlerinin tesbit edilmesi kararı

* 1850 - Ticaret Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü
* 1850 - İlk faizsiz kaimenin çıkarılması
* 1850 - Muallim Naci'nin doğumu
* 1850 - Darü'l-Maarif'in öğrenime başlaması (12 Mart)
* 1851 - Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü
* 1851 - Londra Sergisi

Telgraf Modeli

* 1851 - Akademik karakterde ilk ilmi dernek olan Encümen-i Daniş'in açılması
* 1851 - Encümen-i Daniş'in kurulması (18 Temmuz)
* 1852 - Abdülhak Hamid'in doğumu; İstanbul Şark Cemiyetinin (Societe Orientale de Constantinople) kurulması
* 1853 - "Mukaddes yerler" meselesi, Rusya'nın tazyikleri ve Kırım Savaşı'nın patlaması
* 1853 - İstanbul'da I. Abdülmecid tarafından Dolmabahçe Sarayı'nın inşa ettirilmesi
* 1854 - İlk dış istikraz : Borçlanma devrinin ve alışkanlığının başlaması
* 1854 - Meclis-i Vala'nın "Meclis-i Ali-yi Tanzimat" ve "Meclis-i Ahkam-ı Adliye'ye" ayrılması
* 1854 - İhtisab teşkilatının lağvı
* 1854 - Rusya'ya karşı İngiltere ve Fransa ile ittifak (12 Mart)
* 1855 - Piyanonun yüksek sosyeteye geçişi (Leyla (Saz) Hanım'ın babası Hekimbaşı İsmail Paşa'nın köşküne İtalya'dan getirtilen)

Şinaşi

* 1855 - Gayri müslimlerden alınan "cizye"nin kaldırılması
* 1855 - Paris Sergisi
* 1855 - İstanbul'da Şehremanetinin kurulması (modern belediye idarelerinin başlangıcı) (16 Ağustos)
* 1855 - Osmanlı İmparatorluğu'nda telgrafın hizmete girmesi (9 Eylül)
* 1855 - Et ve Ekmek dışında hemen bütün maddelerden narhın kaldırılması (14 Kasım)
* 1856 - Rusya'nın Asya'da Türk illeri istikametinde fetihlere başlamasının şartlarının oluşması

Tercüman-ı Ahval

* 1856 - Bank-ı Osmani'nin kurulması
* 1856 - Arap alfabesinin Mors alfabesine uyarlanmasıyla telgrafların Türkçe olarak çekilmeye başlanması
* 1856 - Islahat Fermanı
* 1856 - 1860 - Köstence-Çernevo'da demiryolu hattının yapımı
* 1856 - 1866 - İzmir-Aydın demiryolu hattının yapımı
* 1856 - İstanbul Tıp Cemiyeti'nin (Societe Medicale de Constantinople) kurulması (15 Şubat)
* 1856 - Islahat Fermanı'nın ilanı (18 Şubat)
* 1856 - Paris Barış Antlaşması (30 Mart)
* 1856 - Rusya'nın bozguna uğraması (30 Mart)
* 1856 - Karadeniz'in tarafsız ve silahsız bir hale getirilmesi (30 Mart)
* 1856 - İstanbul Tıp Cemiyeti'ne Şahane ünvanının verilmesi ve cemiyetin adının, Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane olarak değişmesi (22 Mayıs)

1862'de Osmanlı Devleti

* 1857 - Orman Mektebi açılması hususunda ilk teşebbüs
* 1857 - Cidde olayları ve İngiliz kuvvetlerinin, müslim-gayri müslim çatışmalarına müdahalesi
* 1857 - Gümrük resminin, eşyanın vardığı değil çıktığı yerde alınması usulünü getiren Mahrec Nizamnamesi'nin yayımlanması
* 1857-1862 - Beyrut - Şam şosesinin yapımı
* 1857 - Maarif-i Umumiyye Nezareti'nin kurulması (17 Mart)
* 1857 - Paris'te Mekteb-i Osmani adında bir Osmanlı mektebinin açılması (6 Kasım)
* 1858 - Birinci Karadağ Harekatı
* 1858 - Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun kabulü
* 1858 - Kız rüşdiye mekteplerinin açılması
* 1858-1859 - Emlak, arazi ve temettü vergilerinin ayrılması
* 1858 - Arazi Kanunnamesi'nin kabulü (6 Haziran)
* 1858 - Beyoğlu ve Galata'da kurulacak Altıncı Daire-i Belediyye'nin nizamname-yi umumisi (ilk örnek belediye) (8 Haziran)

Abdülaziz

* 1859 - Kaimelerin piyasadan toplanabilmesi için "iane-i umumiyye" toplanması
* 1859 - Fransızca'dan yapılan ilk şiir tercümesi risalesi, Şinasi'nin Tercüme-i Manzume'sinin neşri
* 1859 - Mekteb-i Mülkiyye'nin kuruluşu (12 Şubat)
* 1860 - Ticaret mahkemelerinin kuruluşu
* 1860 - İlk basılı yerli tiyatro, Şinasi'nin Şair Evlenmesi'nin tefrika edilmesi
* 1860-1861 - Lübnan ve Suriye Olayları
* 1860-1861 - Lübnan'ın imtiyazlı bir eyalet haline getirilmesi
* 1860 - Tercüman-ı Ahval gazetesinin yayına başlaması (22 Ekim)
* 1861 - Abdülmecid'in vefatı ve Abdülaziz'in tahta çıkması
* 1861 - Cemiyet-i İlmiyye-i Osmaniye'nin kuruluşu
* 1861 - Usul-i Muhakemat-ı Ticaret Nizamnamesi'nin kabulü
* 1861-1866 - Rusçuk - Varna demiryolu hattının yapımı

Mithat Paşa

* 1861 - Cebel-i Lübnan mutasarrıflığı'nın hususi statüsünün tesbiti ve Cebel-i Lübnan nizamnamesi (9 Haziran)
* 1861 - David Paşa'nın Lübnan'a vali olarak atanması (9 Haziran)
* 1861 - Fransız ve İngilizler'le Kanlıca Ticaret muahedelerinin yapılması. Bu muahede dış ticarette gümrük resmi oranının %8'e yükseltilmesi ve esnaflıkta inhisar sisteminin kaldırılması (29 Nisan)
* 1862 - İkinci Karadağ Harekatı
* 1862 - Tuna vilayetinin kuruluşu ve Mithat Paşa'nın vali olarak tayini
* 1862 - Gümrük resimlerine esas teşkil eden mal fiyatlarında %10 indirim yapıldıktan sonra gümrük resmi alınmaya başlanması
* 1862 - Kaimelerin piyasadan tamamıyla toplanması
* 1862 - Altının değerinin 100 kuruş olarak tesbiti
* 1862 - Roman türünde Batıdan yapılan ilk tercüme, Fenelon'dan Tercüme-I Telemak'ın Yusuf Kamil Paşa tarafından yayınlanması; Cemiyet-I Tıbbiye-i Osmaniye'nin kurulması
* 1862 - Mahrec-i Aklam'ın kurulması
* 1862 - Mekteb-i Maarif-i Adliye'nin, "Mekteb-i Aklam" adı altında yeni bir şekle sokulması (20 Temmuz)

İyonya

* 1862 - Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun teşkil edilmesi (8 Ekim)
* 1863 - Abdülaziz'in Mısır'a seyahati
* 1863 - Mithat Paşa tarafından Niş'te ilk Islahhane'nin (sonraki yıllarda Sanayi Mektebi) kuruluşu
* 1863 - İstanbul Eczacılık Cemiyeti'nin (Societe de Constantinople) kurulması; Protestan Robert Koleji'nin açılması
* 1863 - Menafi Sandığı'nın kurulması
* 1863 - Mektuplara pul yapıştırılmaya başlanması

Girit İsyanları yaşandı.(Piri Reis'in haritası)

1863 - Ticaret-i Bahriyye Kanunnamesi'nin kabulü

* 1863 - Darü'l-Fünun'da, halka açık serbest konferans şeklinde derslere başlanması (13 Ocak)
* 1863 - Sultanahmet Sergisi'nin (Sergi-i Umumi) açılışı (18 Şubat)
* 1864 - Mekatib-i Sıbyan-ı Müslime Komisyonu'nun kurulması; Mekteb-i Harbiye dahilinde Erkan-ı Harp sınıfının açılması; Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye'nin (Darü'ş-Şafaka) kurulması; Saint Joseph okulunun kurulması; İlk basılmış nazariyat kitabı (Haşim Bey'in Mecmu'atü'l-Makamat'ı)
* 1864 - İyonya adalarının (Yedi Ada Cumhuriyeti'ni oluşturan adalar) İngiltere tarafından Yunanistan'a verilmesi

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu

* 1864 - Karadan Hindistan'ı Avrupa'ya bağlayan telgraf hattının tamamlanması
* 1864 - Islah-ı Sanayi Komisyonu'nun kuruluşu
* 1864 - Nizamiye mahkemelerinin kuruluşu
* 1864-1876 - Paris'e talebe gönderilmesi
* 1864 - Vilayet Nizamnamesi'nin kabulü (8 Ekim)
* 1865 - Müstakil Romen Kilisesinin kurulması
* 1865 - İstanbul Birinci Şehir Postası'nın kuruluşu
* 1865 - Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Maliye Nezareti'ne tahsis edilmesi; Mekteb-i Tıbbiye'nin nazırlığına Cemaleddin Efendi'nin getirilmesi
* 1865 - Mekteb-i Osmani'nin lağvedilmesi (Eylül)
* 1866 - Girit isyanları , Yunanistan ile birleşme faaliyetleri
* 1866 - Mısır veraset usulünün değiştirilmesi
* 1866 - Ahmed Süreyya Emin Bey'in modelini hazırladığı seri ateşli topla Osmanlılar'ın topçulukta hamle yapması

İsmail Paşa

* 1866 - Simkeşler Şirketi'nin kuruluşu
* 1866 - Dahilde sarfedilecek malların rayiç fiyatından %10 indirim yapıldıktan sonra gümrük resimlerinin tesbit edilmesi kararı
* 1866-1867 - Avusturya'nın Prusya karşısında mağlup olması ve Macaristan ile eşit bir birlik kurması : Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
* 1867 - Sırbistan'daki son Osmanlı askeri temsiliyetinin ortadan kaldırılması, Sırp kalelerinin tahliyesi
* 1867 - Rüşdiyelere gayri müslim talebe alınmaya başlanması; Beyrut Amerikan Üniversitesi'nin kurulması
* 1867 - Mısır Valisi İsmail Paşa'nın "hıdiv" olması
* 1867 - Genç Osmanlılar'ın Avrupa'ya kaçmaya başlamaları
* 1867 - Yabancılara mülk edinme hakkının verilmesi
* 1867 - Bahriye Nezareti'nin Kuruluşu
* 1867 - Menafi Sandığı'nın bütün vilayet ve sancak merkezlerine yayılması
* 1867-1876 - İzmir Rıhtımı'nın inşası
* 1867 - Eğitim sahasında Fransız notasının verilmesi (22 Şubat)
* 1867 - Mısır'a hıdivlik statüsünün verilmesi (8 Haziran)
* 1867 - Sultan Abdülaziz'in Avrupa seyahati (21 Haziran)
* 1868 - Ali Paşa'nın Girit isyanlarını teskin etmesi ve Girit'e özerk bir statü verilmesi
* 1868 - Galatasaray Sultanisi'nin açılması
* 1868 - İstanbul Emniyet Sandığı'nın kurulması
* 1868 - Demirciler ve Dökümcüler şirketlerinin kuruluşu
* 1868 - Yunan postasının kapatılması
* 1868 - Feshane'nin modern bir dokuma fabrikası haline getirilmesi
* 1868 - Darü'l-Muallimin-i Sıbyan'nın açılması; Mekteb-i Hiref ve Sanayi'nin kurulması; Sanayi Mektebi'nin kurulması
* 1868 - Adliye Nezareti'nin kurulması (1 Mart)
* 1868 - Şura-yı Devlet'in teşekkülü ve Divan-ı Ahkam-ı Adliyye'nin ayrı bir temyiz organı olarak ayrılması (1 Nisan)
* 1869 - İkinci Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kurulması (8 Nisan)
* 1869 - Sultan Abdülaziz'in Avrupa Seyahati (21 Haziran)
* 1868 - Mekteb-i Sultani'nin açılması (1 Eylül)
* 1869 - Maarif-i Umumiyye Nizamnamesi ile ilk ve orta tedrisatın düzenlenmesi (2 Eylül)
* 1869 - Turuk Nizamnamesi'nin kabulü (26 Ağustos)
* 1869 - İmparatoriçe Eugénié'nin İstanbul'a gelişi (13 Ekim)
* 1869 - Süveyş Kanalı'nın açılması
* 1869 - Osmanlı Ordusu'nun Nizamiye, Redif ve Mustahfız diye üç bölüme ayrılması
* 1869 - Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye'nin ilk kitabının kabulü
* 1869 - Mekteb-i Harbiye dahilinde bir Baytar sınıfının açılması
* 1869 - Darü'l-Fünun-ı Osmani'de talebe kaydına başlanması (Ekim)
* 1870 - Müstakil Bulgar Kilisesinin kurulması ve Bulgarlar'ın Rum Patrikhanesi'nin nüfuzundan çıkmaları
* 1870 - Fransa'nın, Almanya ve Prusya Savaşı'nda ağır mağlubiyet alması
* 1870 - Cenab Şehabeddin'in doğumu; Batılı tarzda ilk roman hikâye türünde, Ahmed Mithat'ın Su-i Zan-Esaret adlı kitabının neşri; Mühendishane'nin Maçka Harbiye Mektebi içerisinde topçu ve istihkam sınıflarında eğitim faaliyetlerine devam etmesi; Sıbyan mekteblerinin ıslahı ve iptidai adı altında yeni mekteplerin açılması; Darü'l-Fünun'ı Osmani'yi teşkil eden şubeler arasında "İlm-i hukuk" şubesinin de yer alması; Tıp eğitiminin Türkçe yapılmaya başlanması
* 1870 - Karadeniz'in tekrar silahlandırılması ve Rusya'nın Paris Antlaşması'nın hükümlerini tanımaması
* 1870 - Darülfünunun açılması teşebbüsü
* 1870-1927 - Kemaledin Bey (mimar)
* 1870 - Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin büyük bir merasimle açılması (20 Şubat)
* 1870 - Darü'l-Muallimat'ın açılması (26 Nisan)
* 1870 - Kavanin ve Nizamat Dershanesi'nin açılması (2 Temmuz)
* 1870 - Darü'l-Fünun müdürü Tahsin Efendi'nin umuma açık konferanslar (ders-I'am) tertip etmesi (Ekim)
* 1871 - Sadrazam Ali Paşa'nın vefatı
* 1871 - Saint-Esprit Okulunun kurulması
* 1871 - Abdülaziz'in şahsi idaresinin artması, Mahmud Nedim Paşa sadareti
* 1871 - Dersaadet Tahvilat Borsası Nizamnamesi'nin yayımlanması
* 1871 - Posta ve Telgraf nezaretlerinin birleştirilmesi ve İkinci Posta Nizamnamesi'nin neşri
* 1871 - İdare-yi Umumiyye-i Vilayat Nizamnamesi (22 Ocak)
* 1871 - Şinasi'nin ölümü (13 Eylül)
* 1872 - Emniyet Sandığı'nın şubelerinin açılması
* 1872 - Darü'l-Maarif idadisinin kurulması; Maadin Mektebinin kurulması
* 1873 - Meclis-i Tetkikat-ı Şer'iyye'nin kuruluşu
* 1873 - Mehmed Akif'in doğumu; Türkçe ilk modern tıp lugatı olan Lügat-ı Tıbbiye'nin neşredilmesi; Sava Paşa'nın yeni bir Darü'l-Fünun kurmakla görevlendirilmesi; Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kapanması
* 1873 - Mekteb-i Sultani'nin, Gülhane Bahçesi'ndeki Saray'a bitişik binalara nakledilmesi (Haziran)
* 1874 - Rusya'nın kışkırtmaları ve Panislavist faaliyetlerin artması
* 1874 - Hukuk Mektebi, Mülkiye Mühendis Mektebi ve Edebiyat Mektebi'nden oluşan Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin açılması; İstanbul Darü'l-Muallimi'nin açılması; İlk basılmış nota (Notacı Emin Efendi, 1845-1907)
* 1874 - Kara gümrüklerinin lağvı
* 1874 - Islah-ı Sanayi Komisyonu faaliyetinin durdurulması
* 1874-1875 - Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin eğitime başlaması; Osmanlı İmparatorluğu'nda sivil mühendislik eğitiminin başlaması
* 1875 - Osmanlı maliyesinin iflasını açılaması
* 1875 - Bosna-Hersek isyanları
* 1875 - Askeri rüşdiye mekteplerinin açılması; Mora Yenişehir İdadisi'nin açılması
* 1876 - Bulgar isyanları
* 1876 - Karadağ'ın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı
* 1876 - Abdülaziz'in tahttan indirilmesi, V. Murad'ın tahta çıkması, hal'i ve II. Abdülhamid'in cülusu
* 1876 - Meşrutiyet'in ilanı
* 1876 - İstanbul'da Balkan krizini görüşmek üzere internasyonal bir konferansın toplanması : Tersane Konferansı
* 1876 - İstikrazların mürettebat ödemelerinin durdurulması
* 1876 - Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye'nin son kitabının kabulü
* 1876 - Edebi roman hüviyetinde ilk eser olan, Namık Kemal'in İntibahı'nın neşri; İzmir ve Manastır'da yatılı idadiler açılması
* 1876 - Ziya Gökalp'in doğumu
* 1876 - I. Meşrutiyet'in (Kanun-ı Esasi) ilanı (23 Aralık)
* 1877 - Rusya'nın tecavüzü ve Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlaması: Balkanlar'ın ve Doğu Anadolu'nun Rus işgaline uğraması
* 1877 - Mahrec-i Aklam'ın Mekteb-i Mülkiye'nin idadi sınıflarıyla birleştirilmek suretiyle kaldırılması; Mekteb-i Tıbbiye'nin tekrar Gülhane'ye nakledilmesi; Fenn-i Resim ve Mimari Mektebi'nin kurulması
* 1877-1878 - Darü'l-Fünun ve Mekteb-i Sultani'nin bir yıl eğitime ara vermesi
* 1877 - İlk Meclis-i Meb'usan'ın içtimaı (o yılın 28 Haziran'ına kadar çalışır) (19 Mart)
* 1877 - Dersaadet Belediye Kanunu (Meclis-i Mebusan'da müzakere edilerek kabul edilir) (25 Eylül)
* 1877 - Vilayet Belediye Kanunu'nun kabulü (5 Ekim)
* 1877 - Meclis-i Mebusan'ın süresiz tatili (13 Aralık)
* 1878 - Ayastefanos ve Berlin Antlaşmaları imzalanması
* 1878 - Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın müstakil birer devlet olmaları
* 1878 - Bulgaristan Prensliği'nin ortaya çıkması
* 1878 - Ermeni meselesinin zuhuru
* 1878 - Ali Suavi'nin öldürülmesi
* 1878 - Kıbrıs'ın İngiltere tarafından ele geçirilmesi
* 1878 - Bosna ve Hersek'in Avusturya-Macaristan'ın işgal ve idaresine terki
* 1878 - Makedonya meselesinin ortaya çıkması
* 1878 - Meclisin kapatılması (13 Şubat)
* 1878 - Darü'l-Fünun-ı Sultanisi'nin tekrar eğitime başlaması (Ekim)
* 1879 - II. Abdülhamid devrinde basılan kaimelerin toplatılıp imha edilmesi
* 1879 - Mehakim-ı Nizamiye Teşkilatı Kanunu'nun kabulü
* 1879 - Mekatib-i Sıbyaniye Dairesi'nin kurulması; Maarif merkez teşkilatının yeniden düzenlenmesi
* 1879 - Usul-ı Muhakemat-ı Cezaiyye Kanunu'nun kabulü
* 1880 - Vergi reformu
* 1880 - Yafa-Kudüs demiryolu hattının tamamlanması
* 1880 - İlk köy romanı, Ahmed Mithat'ın Bahtiyarlık'ının neşri; Darü'l-Fünun-ı Sultani Turuk u Maabir Mektebi'nin ilk mezunlarını vermesi
* 1880 - Usul-ı Muhakemat-ı Hukukiyye Kanunu'nun kabulü
* 1880 - İstanbul'da bir kız idadisinin açılması (13 Mart)
* 1880 - Ziya Paşa'nın ölümü (17 Mayıs)
* 1880 - Darü'l-Fünun-ı Sultani Hukuk Mektebi'nin ilk mezunlarını vermesi (Ekim)
* 1880 - Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin ilk mezunlarını vermesi; Journal de la Societe de Pharmacie de Contantinople'un yayınlanması; Cemiyet-i İlmiye'nin kurulması (20 Aralık)
* 1881 - Mustafa Kemal'in Doğumu
* 1881 - Mısır'ın İngilizler tarafından işgali
* 1881 - Muharrem Kararnamesi'nin neşri
* 1881 - Düyun-ı Umumiyye İdaresinin kurulması
* 1881 - Mühendishane'de mümtaz sınıf adı altında yeni bir sınıf teşkil edilmesi; Darü'l-Fünun-ı Sultanı Turuk u Maabir Mektebi'nin faaliyetlerinin son bulması; Orman ve Maadin Mektepleri'nin birleştirilmesi
* 1882 - Tunus'un Fransızlar tarafından işgali
* 1882 - Sanayi-i Nefise Mektebi'nin kurulması ve Osman Hamdi Bey'in müdür olması (2 Ocak)
* 1883 - Osmanlı ordusunun Prusya askeri heyeti tarafından ıslahına başlanması
* 1884 - Mülkiye Mühendis Mektebi kurulması (20 Haziran)
* 1884 - Mülkiye Mühendis Mektebi'nin Mühendishane-I Berri-I Hümayun'un bir odasında eğitimine başlaması (1 Kasım)
* 1884 - Yahya Kemal'in doğumu (2 Aralık)
* 1885 - Doğu Rumeli'nin Bulgaristan tarafından ilhakı
* 1885 - Abdülhak Hamid'in Makber'inin neşri
* 1885 - Doğu Rumeli eyaleti valiliğinin Bulgaristan prensine verilerek bu bölgedeki kontrolün zayıflaması (18 Eylül)
* 1886 - Adana-Mersin demiryolu hattının tamamlanması
* 1886 - Maarif Nezareti'ne bağlı olarak Mekatib-i Gayri müslime ve Ecnebiye Müfettişliği'nin kurulması
* 1886-1887 - Darü'l-muallimin'in yatılı hale getirilmesi
* 1887 - Yedikule Havagazı Fabrikası'nın kurulması
* 1887 - Ahmed Haşim'in doğumu; Şevki Efendi'nin İstanbul'da vefatı
* 1887 - Beşir Fuad'ın intiharı (5 Şubat)
* 1888 - Haydarpaşa-İzmir-Ankara demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi
* 1888 - Beyrut'ta Saint Joseph Katolik Tıp Mektebi'nin açılması; Baytar sınıfının tekrar Harbiye Mektebi bünyesine alınması
* 1888 - Namık Kemal'in ölümü (2 Aralık)
* 1889 - İttihad-ı Osmanı Cemiyeti'nin (İttihat ve Terakki) kurulması
* 1889 - İdadi öğrenimine dayanan dört yıllık bir Mülkiye Baytar Mektebi'nin kurulması
* 1889 - Yakup Kadri'nin doğumu (27 Mart)
* 1890 - Bulgar Makedonya ve Anadolu'da Ermeni ihtilal çetelerinin faaliyetlerini arttırmaları
* 1891 - Mülkiye Baytar Mektebi'nin Halkalı Ziraat Mektebi'ne yatılı olarak nakledilmesi
* 1891 - Yol inşaatında bedenen çalışma mecburiyetinin paraya çevrilmesi
* 1891 - Kadıköy - Kurbağalıdere Havagazı Fabrikası'nın kurulması
* 1891 - Hereke Fabrikası'nın halı kısmının açılması
* 1891 - Darü'l-Muallim'in aliye şubesi açılması (3 Kasım)
* 1892 - Haydarpaşa-İzmit demiryolu hattının işletmeye açılması
* 1892 - Orman ve Maden Mektebi'nin kapatılması; II. Abdülhamid tarafından Yıldız'da porselen atölyelerinin kurulması
* 1893-1896 - İstanbul-Selanik demiryolu hattının yapımı
* 1894 - Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi'nin ilk veteriner mezunlarını vermesi; İmmaculée Conseption veya St Marie okulunun kurulması; İlk basılmış musiki lugatı (Hoca Kazım Bey'in Musiki Istılahatı)
* 1894 - Sasun'da Ermeni olayları
* 1894 - Selanik-Manastır demiryolu hattının tamamlanması
* 1895 - İstanbul'da Ermeni olayları, yabancı devletlerin Ermeniler lehinde müdahaleleri
* 1895 - Galata Rıhtımı inşaatının tamamlanması
* 1895 - Gayri müslim okullarına Türkçe muallimi tayininin kararlaştırılması
* 1895 - Baruthane-i Amire'de dumansız barut imal edilmesi
* 1895 - Sadrazam Said Paşa'nın beş fakülteden "darülacaze" oluşan bir darül-fünun kurma teklifi (14 Şubat)
* 1896 - Tevfik Fikret'in Servet-i Fünun'un edebi sayfalarının idareciliğini yüklenmesiyle Edebiyat-ı Cedide devrinin başlaması
* 1896 - Ermenilerin Osmanlı Bankası'nın İstanbul şubesine saldırmaları
* 1896 - Girit isyanının alevlenmesi
* 1896 - Eskişehir-Konya demiryolu hattının tamamlanması
* 1897 - Yunan kuvvetlerinin Girit'e çıkması, Yunan çetelerinin Rumeli'deki Osmanlı sınırlarına saldırmaları
* 1897 - 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı ve Osmanlı zaferi (17 Nisan)
* 1898 - Girit meselesinin devam etmesi; adaya muhtariyet verilmesi Osmanlı kuvvetlerinin geri çekilmesi, Yunan prensi Yorgi'nin vali olarak kabul edilmesi
* 1899 - Bağdat demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi
* 1899 - Arifiye-Adapazarı demiryolu hattının açılması